Infeksiyöz Laringotracheitis, kanatlılarda Avian herpes virüs 1 tarafından oluşturulan, akut subakut, kronik formlarda seyreden, solunum sistemi yangısı, öksürük solunum güçlüğü ve konjonktivit ile karakterize bulaşıcı, ölüm oranı % 5-70 arasında değişen; daha çok ergin hayvanlarda gözlenen viral bir hastalıktır.
Infeksiyöz Laringotracheitis Hakkında
Etken
Herpesvirus familyasına ait bir DNA virüsüdür.
Her yaştaki tavukları enfekte edebilir, erkekler ve ağır ırklar daha duyarlıdır.
Bulaşma
Etken daha çok solunum yolu ile bulaşır, hasta hayvanlar burun akıntıları ve öksürük ile çevrelerine virüsü saçarlar özellikle havaya damlacıklar halinde karışır.
Konjiktiva yoluyla bulaşma da olur.
Kümeslerin kalabalık, bakımsız ve hijyenik olmayan koşulları, stres faktörlerinin yoğunluğu ve kış ayları, infeksiyonun kümes içinde çıkış ve yayılışında etkili olmaktadır. Böyle durumlarda ölümler %40’a ulaşabilir. Hastalar iyileştikten 2 ay sonraya kadar virüsü soluk borusunda taşıyabilirler. Virüs vertikal olarak yumurtaya geçmemektedir.
Klinik Belirtiler
Akut formda; İlk belirti göz akıntılarıdır,hastalık ilerlerse gözlerdeki akıntı artar, konjiktivitis gözlemlenebilir ve göz kapakları şişerek birbirine yapışır; burun akıntısı artar ve hayvanın yüzünde şişme başlar; hayvanlar nefes alabilmek için başılarını yukarıya doğru uzatırlar, solunum sırasında hırıltılı sesler çıkar, öksürük, aksırık ile terafa virüs saçılır. Soluk borusunun ve özellikle larinksin mukoid salgı ile tıkanması asfeksiden ölümlerin artmasına neden olur. Komplikasyonların ve stres faktörlerinin fazla olduğu durumlarda ölümler %40’a kadar ulaşabilir.
Yukarıda açıklanan klinik formların yanı sıra gizli (latent) infeksiyonlar da görülebilir. Virüsün devam ettirilmesinde, etrafa yayılmasında ve hastalığın çıkmasında latent infekte hayvanların rolü oldukça fazladır. Belirgin bir klinik tablo göstermeyen ve gözden daima kaçan böyle hayvanlarda, eğer kümeste sprey tarzında aşı uygulamaları yap ılıyorsa, latent enfeksiyonlar aktive olur ve hayvanlar kolayca hastalanarak ölebilir.
Yumurtlayan hayvanlarda verim düşüklüğü %50’ye varabilir; iyileşenlerde verimin tekrar normale gelmesi için 1-2 ay kadar bir süre gerekir. Hastalığı atlayan hayvanların bazıları hayat boyu virüsü taşıyan ve saçan portör olabilirler.
Laboratuar tanı
Virüs izolasyonu
Serolojik testler
Hayvan deneyleri
Sağaltım
Hastalıktan ölen hayvanların yakılarak imhası, sekonder enfeksiyonların antibiyotik uygulamasıyla kontrolü ve sürünün aşılanması.
Koruma;
Biyogüvenlik önlemleri
Koruyucu aşılamalar