Kedi gribi, Kedilerde Herpes Virus Enfeksiyonu, Kedi Rhinotracheitis veya Bulaşıcı Kedi Nezlesi olarak tabir edilmektedir.
Kedilerde viral solunum yolu enfeksiyonları-bulaşıcı kedi nezlesi-kedi gribi, kedi herpes virus (feline herpesvirus-1 =FHV-1) ve kedi calicivirus (feline calicivirus=FCV) tarafından oluşturulmaktadır. Bu enfeksiyonlarla beraber Bordotella bronchiseptica, Clamidia psittaci, FeLV veya FIV enfeksiyonları da beraber ya da ayrı ayrı görülebilmektedir.
Kedi Gribi Etkeni
Feline herpes virus kedilerde rhinotracheitis etkenidir. Çift iplikli DNA’lı bir virus olup vücut dışındaki ortamlarda dayanıksızdır. Çoğu ev dezenfektanının FHV-1’i inaktive ettiği bilinmektedir. Virüs ıslak ortamlarda ancak 18 saat kadar yaşayabilir. Kuru ortamlarda ise daha kısa süre ve yalnızca bir aerosol (havaya tutunmuş parçacık) olarak yaşar.
Herpes virus enfeksiyonu aslında latent-gizli özellikte bir enfeksiyondur. Virus, aynı insan uçuk virusunda olduğu gibi, genellikle vücutta uyku dönemindedir. Genel anestezi, taşınma, hastalık, yaşam koşullarındaki değişiklikler, immunsupresif ilaç kullanımı gibi bağışıklık sisteminin olumsuz etkilendiği durumlardan sonra klinik belirtiler gösterir.
Akut viral solunum yolu enfeksiyonlarında klinik belirtiler değişkendir. Kedi nezlesinin öncü semptomları öksürme, burun akıntısı, kusma, göz kızarıklıkları ve göz akıntısı, değişen derecelerde konjuktival ödem ve bazen yüksek ateş ve iştahsızlıktır. FHV-1, hamile kedilerde, genellikle gebeliğin altıncı haftasında, düşüğe yol açabilir. Küçük yaşta enfeksiyona tutulmak, kalıcı sinüs ve burun hasarına yol açabilir.
Caliciviral Enfeksiyonlar
Caliciviral enfeksiyonlarda ağızda ülserasyonlar görülmesine karşın, herpes virus enfeksiyonlarında nadiren şekillenir. Gene caliciviral enfeksiyonlarda stomatit ve diş kaybı da görülebilir. Bu her iki enfeksiyonda da bazı farklı klinik belirtiler görülebilmesine karşın, belirtilere bakarak birbirinden ayırmak güçtür. Pratik anlamda tedavi önemli olduğu için iki enfeksiyonu ayırmaya çalışmanın fazla bir yararı da yoktur.
Herpes virus taşıyıcı kedilerde kronik bakteriyel burun akıntıları ve sinüzit oluşumu görülebilir. Antibakteriyel tedaviyle klinik belirtiler düzelse de ilacın kesilmesini takiben 72 saat içinde yeniden ortaya çıkabilir.
Feline Herpesvirus (FHV)-1 Hastalık ve Aşılama ile İlgili Genel Bilgiler:
“Feline Viral Rhinotracheitis”, “Kedi Rhinotrakeiti”, “Kedi Nezlesi” hastalığına karşı aşıdır.
Ülkemizde FHV enfeksiyonlarına karşı adjuvant içermeyen MLV aşıları kullanılır. MLV aşılar parenteral veya intranasal olarak uygulanır.
Bağışıklık ve İmmunite
• Diğer birçok aşının aksine, FHV aşısı sonrası oluşan bağışıklığın derecesinin değerlendirilmesi zordur.
• Anne sütünden geçen maternal antikorlar, yavru kediler için hastalıktan koruyucu önemli bir etkendir.
• FHV aşıları ilk olarak 6-8 haftalık yaşta başlanabilir. Aşı programında yavru kedinin tekrar aşılarından birinin 16 hafta ve sonrasında yapılması ve ayrıca 26 ve 52 haftalık yaşlarda birer tekrar daha yapılması durumunda, düşük riskli bölgeler için en az 3 sene boyunca hastalıktan korunduğu kabul edilir. Bu şartlar altında yıllık tekrarlara gerek yoktur. Ancak yüksek riskli bölgelerde daha sık aşılama önerilir. Bunun sebebi düzenli aşılama sonrası oluşan antikor titrasyonu (seviyesi) 3 yıl sabit kalmasına rağmen, hastalıktan korunma açısından daha kısa süre etkili olmasıdır. Aynı zamanda, kazanılan bağışıklıkla ilgili klinik değerlendirmeler neticesinde, aşı uygulandıktan kısa bir süre sonra başlayıp kademeli olarak azalan seyir gösterdiği kabul edilebilir. Dolayısıyla riskli bölgelerde FHV enfeksiyonlarına karşı tam koruma için daha sık aşı uygulaması gereklidir. Yüksek riskli bölgelerde aşılamalar 6 ayda br yapılabilir.
• İlk aşılamaları düzenli yapılmış hayvanlarda, sonraki tekrar aşılamalarda aksama olduğu zaman aşının immunolojik hafızasından dolayı tek aşılama hedeflenen koruyuculuğun oluşması açısından yeterlidir.
• Hiçbir FHV aşısı virulent bir FHV e karşı tam olarak koruyucu değildir; FHV zaman içerisinde vucütta latent (gizli) hale gelip herhangi bir stres veya hastalık gibi bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda tekrar aktive olarak hastalık semptomlarının görülmesine neden olabilir. Aynı durum aşılanmış kediler içinde geçerlidir.
• Hastalıktan korunmada hücresel bağışıklığın önemli rolü vardır. İntranasal olarak uygulanan aşılardan sonra burun akıntısı gibi hafif ve ilk hastalık semptomları görülebilir.
Hastalığa bağlı notlar
• Bulaşmayı takiben ilk hastalık belirtileri hemen 24 saat içinde görülmeye başlar ve 1-3 hafta boyunca devam edebilir.
• Akut hastalık belirtileri 2-6 günde başlar ve 10-14 gün devam eder .
• Hastalık geçiren hemen tüm kedilerde virüs latent (gizli) duruma geçer ve ömür boyu taşıyıcı duruma gelir.
• Dış ortamda virus stabilitesi değişkendir ve dezenfektanlara karşı oldukça dirençlidir.